Δρ. Τόνι Χαμφρις, σύμβουλος, κλινικός ψυχολόγος, συγγραφέας και ομιλητής
Το βιβλίο αυτό βρέθηκε στα χέρια μου ύστερα από ένα σεμινάριο που έκανα για τη σύνδεση ομάδας μέσα από τη σύνδεση και την ειλικρινή επικοινωνία με τον εαυτό μας. Το σεμινάριο το έκανε η Βαλερί μια από της μαθήτριες του Δρ. Χαμφρις που βοήθησε στην επιμέλεια της μετάφρασης του βιβλίου .
Ως νέα μητέρα συνειδητοποίησα την άμεση ανάγκη να καταλάβω περισσότερο εμένα ώστε να μπορέσω να είμαι το καλύτερο δυνατό πρότυπο για το παιδί μου. Να μάθω να επικοινωνώ, να ακούω και να αγαπώ.
Ως μέλος μιας δημοκρατικής ομάδας συνειδητοποίησα πόσο δύσκολο είναι να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά χωρίς το ιεραρχικό μοντέλο. Να μπορούμε μόνοι μας να βρίσκουμε τα κενά που είμαστε ικανοί και θέλουμε να συμπληρώσουμε και να εμπιστευόμαστε τα υπόλοιπα μέλη στις εργασίες που αναλαμβάνουν. Να δίνουμε χώρο, να επικοινωνούμε με ειλικρίνεια και να δημιουργούμε για το κοινό όφελος.
Για να πετύχω σε αυτούς τους δύο ρόλους χρειάζεται βαθιά αυτογνωσία και μεγάλη αυτοεκτίμηση. Λέξεις που ακούω συχνά, μα έχω καταλάβει τη σημασία τους;
Σε αυτό το βιβλίο διάβασα για πρώτη φορά έναν ορισμό της αυτοεκτίμησης που κατάλαβα. Μου άρεσε ο διαχωρισμός που έκανε ο συγγραφέας μεταξύ αυταξίας και αυτοεκτίμησης. Αυταξία είναι η αξία του κάθε ανθρώπου που είναι ανεξάρτητη από τις πράξεις του. Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν τη ζωή που τους χάρισε ο Θεός, η μητέρα φύση, πες το όπως θες…Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν να αγαπούν και να αγαπηθούν.
Αυτοεκτίμηση, από την άλλη, αναφέρει ο συγγραφέας, είναι ότι αφήνουμε να φανεί από την ασπίδα που δημιουργούμε απέναντι στον κόσμο. Όσο μεγαλώνει η ασπίδα μας τόσο μικραίνει η αυτοεκτίμηση μας, τόσο μικραίνουμε την αυταξία μας για να επιβιώσουμε ή να ταιριάξουμε σε αυτόν τον κόσμο.
Η αυτοεκτίμηση μας έχει να κάνει με το πόσα μέρη του πραγματικού εαυτού μας επιλέγουμε να δείξουμε. Πόσα από αυτά τα κομμάτια μας έγιναν αποδεκτά από όταν αρχίσαμε να εκφραζόμαστε; Πόσα από αυτά εν τέλη αποδεχόμαστε εμείς όσο μεγαλώνουμε;
Για παράδειγμα, μας δινόταν χώρος να εκφράσουμε το θυμό μας ή θεωρούμασταν ανάξιοι αγάπης όταν το κάναμε; Μας δινόταν χώρος να αποτύχουμε σε κάποια δραστηριότητα ή αυτό μας έβαζε κατευθείαν τη ταμπέλα του ανίκανου;
Το βιβλίο αναφέρει συγκεκριμένες ενδείξεις χαμηλής αυτοεκτίμησης παιδιών και ενηλίκων. Αυτές οι ενδείξεις βλέπουμε ότι κινούνται σε δίπολα. Δηλαδή ένδειξη χαμηλής αυτοεκτίμησης μπορεί να είναι τόσο η αποφυγή ενασχόλησης με τα μαθήματα όσο και η υπερβολική ενασχόληση με αυτά.
Από τη μία φοβάσαι να δυσαρεστήσεις τους άλλους και έτσι δεν προσπαθείς και από την άλλη φοβάσαι να δυσαρεστήσεις τους άλλους και έτσι προσπαθείς υπερβολικά. Και στις δύο περιπτώσεις δεν απολαμβάνεις τη χαρά της προσπάθειας και της εξερεύνησης αλλά κρίνεις τον εαυτό σου και κρίνεσαι για το αποτέλεσμα.
Η αυτοεκτίμηση είναι κάτι που χτίζεται από την παιδική μας ηλικία και σε αυτό καθοριστικό ρόλο παίζουν οι ενήλικες τις ζωής μας. Ο συγγραφέας αναλύει τις συμπεριφορές των ενηλίκων, τις μεταξύ τους σχέσεις, τους τρόπους επικοινωνίας και πως όλα αυτά επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών.
Αναλύει με παραδείγματα μηχανισμούς επικοινωνίας που χρησιμοποιούν οι ενήλικες με χαμηλή, μεσαία και υψηλή αυτοεκτίμηση. Αναφέρει πότε και πώς χρησιμοποιούμε την προβολή και την ενδοβολή, τις συνέπειες τους και από την άλλη πόσο χρήσιμη και αποτελεσματική μπορεί να είναι η ειλικρινής έκφραση του εαυτού μας στην επικοινωνία.
Στο τέλος προτείνει τρόπους και λύσεις για να ενισχύσουμε τόσο τη δική μας αυτοεκτίμηση όσο και των παιδιών μας. Βασικός παράγοντας είναι ο αυτοέλεγχος του ενήλικα που λειτουργεί ως παράδειγμα για τα παιδιά. Ενώ αντίθετα η έλλειψη του χρησιμοποιείται ως μηχανισμός ελέγχου από τα παιδιά στους γονείς.
Άλλο ένα μέσω ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης που συγκράτησα είναι η ανάληψη ευθυνών.
Εν κατακλείδι από αυτό το βιβλίο κρατάω τις εξής λέξεις: Αυτοπαρατήρηση & Παρατήρηση, Αποδοχή & Δεκτικότητα, Ειλικρίνεια & Αγάπη άνευ όρων
